नवदेहली। तुर्कीदेशे रूस-युक्रेनयोः मध्ये युद्धं निवारयितुं प्रथमा वार्ता समाप्ता अस्ति। इस्तान्बुलनगरे तुर्की-अधिकारिभिः मध्यस्थतायाः वार्तायां उभयोः देशयोः प्रतिनिधि मण्डलानि उपस्थितानि आसन्। वार्ता २ घण्टाभ्यः न्यूनं यावत् अभवत्।
युद्धं निवारयितुं देशद्वयं सहमतिः कर्तुं न शक्तवती। युक्रेन-देशस्य अधिकारी मते वार्तायां न्यूनातिन्यूनं अस्थायी-युद्धविरामस्य शर्तः स्थापिता आसीत्, यत् रूस-देशः स्वीकुर्वितुं न अस्वीकृतवान्।
रूस-युक्रेन-देशयोः युद्धं २०२२ तमस्य वर्षस्य फेब्रुवरी-मासात् आरभ्य प्रचलति। गत-३ वर्षेषु प्रथमवारं शान्ति-सम्बद्धे द्वयोः देशयोः मध्ये प्रत्यक्षवार्ता अभवत् युक्रेनदेशस्य प्रतिनिधिमण्डलस्य नेतृत्वं रक्षामन्त्री रुस्तम उमारोवः, रूसीप्रतिनिधिमण्डलस्य नेतृत्वं पुटिन् इत्यस्य मित्रपक्षः व्लादिमीर् मेण्डिन्स्की इत्यनेन च कृतः।
वार्तायां पूर्वं युक्रेनदेशस्य राष्ट्रपतिः वोलोडिमिर् जेलेन्स्की इत्यनेन उक्तं यत् सः अमेरिकीराष्ट्रपतिः डोनाल्ड ट्रम्पः, तुर्कीराष्ट्रपतिः एर्दोगान् च आदरयति इति कारणेन एतत् निर्णयं कृतवान्। ज़ेलेन्स्की इत्यनेन उक्तं यत् रूसीप्रतिनिधिमण्डले कोऽपि न समाविष्टः यः वास्तवतः निर्णयं करोति पुटिन् वार्तायां सम्मिलितुं न अस्वीकृतवान पूर्वं ज़ेलेन्स्की-पुटिन्-योः शान्तिवार्तायां सम्मिलितस्य चर्चा आसीत्, परन्तु गुरुवासरे क्रेमलिन्-संस्थायाः कथनमस्ति यत् पुटिन् तस्मिन् न गमिष्यति इति। पुटिन् इत्यस्य शान्तिवार्तायां न उपस्थितिः इति निर्णयानन्तरं ट्रम्पः अवदत् यत्, ‘अहं मन्ये यावत् पुटिन् अहं च एकत्र न आगमिष्यामः तावत् किमपि न भविष्यति, भवद्भ्यः रोचते वा न वा। परन्तु अस्माभिः तस्य समाधानं कर्तव्यं यतोहि बहुजनाः म्रियन्ते।परन्तु क्रेमलिनस्य प्रवक्ता दिमित्री पेस्कोव् इत्यनेन उक्तं यत् आगामिषु दिनेषु पुटिन् इत्यस्य ट्रम्प इत्यनेन सह मिलितुं योजना नास्ति। ज़ेलेन्स्की अवदत्-अस्माकं भूमिं कदापि रूसदेशाय न दास्यति जेलेन्स्की इत्यनेन पूर्वं स्पष्टतया उक्तं यत् युक्रेनदेशः तान् क्षेत्रान् कदापि रूसस्य भागत्वेन न मन्यते, येषु सम्प्रति रूसस्य कब्जा अस्ति। सः अपि अवदत् यत् शान्तिवार्ता अग्रे गमिष्यति। परन्तु युक्रेनदेशः स्वभूमिविषये सम्झौतां न करिष्यति। भूमिः युक्रेनस्य अस्ति, सा च सर्वदा युक्रेनस्य एव तिष्ठतियुक्रेन-क्रीमिया-देशयोः चत्वारि क्षेत्राणि रूसस्य भागत्वेन गणनीयानि इति रूसदेशः बहुवारं आग्रहं कृतवान् । रूसदेशः २०१४ तमे वर्षे क्रीमियादेशं कब्जितवान् ।अमेरिकादेशस्य पूर्वराष्ट्रपतिः डोनाल्ड ट्रम्पस्य सर्वकारेण पूर्वमेव सूचितं यत् युक्रेनदेशः स्वस्य सर्वाणि पुराणीनि प्रदेशानि पुनः प्राप्तुं न शक्नोति इति।
ज़ेलेन्स्की अवदत् – यदि रूसदेशः न सहमतः तर्हि अधिकानि प्रतिबन्धानि स्थापितानि भविष्यन्तिज़ेलेन्स्की इत्यनेन अपि उक्तं यत् यदि रूसदेशः युक्रेनविरुद्धं प्रचलति युद्धस्य समाप्त्यर्थं किमपि ठोसपदं न गृह्णाति तर्हि तस्मिन् कठोरतराः अपि प्रतिबन्धाः स्थापिताः भविष्यन्तिअमेरिका-यूरोपीय-देशयोः रूस-देशः चेतवति यत् यदि सः अमेरिका-समर्थित-३० दिवसीय-अशर्त-युद्ध-विराम-प्रस्तावे हस्ताक्षरं न करोति तर्हि तस्य विरुद्धं नूतनाः प्रतिबन्धाः स्थापिताः भविष्यन्ति इति।
अनेके यूरोपीयदेशाः अपि उक्तवन्तः यत् यदि रूसदेशः सोमवासरपर्यन्तं युद्धं न स्थगयति तर्हि ते तस्मिन् ‘बृहत्’ कठोरप्रतिबन्धान् आरोपयिष्यन्ति इति। परन्तु अस्मिन् सप्ताहे रूस-युक्रेन-देशयोः मध्ये समागमः भवितुम् अर्हति इति आशा आसीत् इति कारणेन एषा समयसीमा परिवर्तिता ।
ज़ेलेन्स्की इत्यनेन उक्तं यत् युक्रेनदेशः एतादृशानि पदानि प्रति गच्छति यत् युद्धस्य समाप्त्यर्थं मार्गं जनयिष्यति, परन्तु युक्रेनदेशात् एव प्रयत्नाः पर्याप्ताः न सन्ति। सः अवदत् यत् उभयतः दबावः आगच्छेत्। अत एव सः इच्छति यत् अमेरिका, यूरोप इत्यादयः देशाः रूस-राष्ट्रपति-पुटिन्-योः उपरि ठोस-दबावं कुर्वन्तु – न्यूनातिन्यूनं नूतन-प्रतिबन्धानां माध्यमेन ।.








